Review Hồ – Banana Yoshimoto 2024

Thật sự mà nói, mình cũng rất nhiều lần bỏ dở quyển Hồ của tác giả Banana Yoshimoto, nói cho cùng cũng là do mình không thể cảm thụ cái nỗi đau mà được diễn tả quá nhẹ nhàng mà thanh thản, và vượt qua nỗi đau khi nhìn lại rồi nó chỉ là một bề mặt của nước.

Nội dung

Chihiro là một người con ngoài giá thú của hai vợ chồng không chính thức – mẹ là vú bà của một quán bar và ông bố là giám đốc của một công ty nhập khẩu, do sự áp lực của bên nội nên hai người không thể đến với nhau, và cũng chính vì vậy mà Chihiro cũng không dính dáng gì đến ông bố dù bản thân biết rằng Chihiro có thể làm thứ gì đó để trả thù ông bó là cắt đứt liên lạc hoặc dùng hết tài sản của ông bố để lại cho mình.

Sự ra đi của mẹ Chihiro cũng là nguyên nhân phần lớn làm cho cô tách rời khỏi bố hơn, trong những lần mơ về mẹ, Chihiro chỉ nhớ nhất là trong khoảnh khắc cô ở bên cạnh mẹ lần cuối cùng, đó là lần cuối cô thấy mẹ sống thật hơn với bản thân – một con người yếu đuối và gần như gió có thể cuốn mẹ Chihiro bất cứ lúc nào – tất nhiên khi mẹ Chihiro làm ở quán bar là một con người khác; cái con người đó luôn tỏ vẻ phàn nàn tất cả chỉ để muốn người khác chú ý bản thân mẹ cô và sự chú ý đó chỉ để che lấp cái khoảng khắc buồn và cô đơn trong sâu thẳm.

Cho nên chúng ta thường thấy Chihiro hay nhắc tới mẹ mỗi lúc khi Chihiro cô đơn trong ngôi nhà hoặc mỗi khi ngủ dậy, hoặc mỗi khi tiếp cận Nakajima là nhớ tới mẹ, sau đó Chihiro mới biết được nỗi đau của cô chẳng bao giờ so được với Nakajima khi Nakajima mất mẹ và quá khứ của Nakajima.

Nakajima là một con người lập dị, gần như đã dồn hết vào việc học tập, làm mình liên tưởng đến chánh niệm của nhà Phật – là chỉ tập trung vào một việc duy nhất không để một thứ gì khác xâm phạm đến – cũng chính vì vậy mà Nakajima suýt nữa mất mạng bởi anh ta không quan tâm đến việc ăn uống. 

Vì sao Nakajima có năng lực như vậy thì trước tiên phải kể đến mẹ Nakajima, khi Nakajima đến cắm trại ở rừng, Nakajima vô tình đi lạc và được một nhóm dị giáo bắt cóc – trong khoảng thời gian đó Nakajima cũng biết được hai anh em Chii và Mino trong lúc bị bắt cóc – mẹ Nakajima đã hoảng hốt, đi tìm và bằng mọi giá đã dùng hết tinh lực của bản thân để đi tìm Nakajima. Cũng chính vì nhờ vào việc hết tinh lực đó mà mẹ Nakajima không hề bỏ cuộc mỗi lúc lên báo chí, đài mà người ta đã biết mặt hẳn hỏi và in sâu vào tâm trí của người xem. 

Cái hội bí mật đó đã dùng thuốc để Nakajima quên, nhưng Nakajima đã dùng phương pháp tự kỷ ám thị để không quên người mẹ, cũng nhờ vào việc Chii có năng lực phi thường nên biết được nơi mình đang sống và trốn thoát được. Cũng cần nói thêm rằng, mẹ của hai anh em Chii và Mino và mẹ của Nakajima là hai thái cực khác nhau, một người là thiên thần hết mực yêu thương con cái và một người ác quỷ đối với con cái. 

Chính vì thế khi Chihiro đến chỗ hai anh em Chii và Mino lần thứ hai mà trước đó Chii cũng đã tiên đoán trước và nói bản năng của Chihiro là có năng lực sex rất cao nhưng do bản thân hiện tại mang nỗi đau mất người mẹ nên nó chỉ dồn nén lại – mà lần đầu tiên đi đến chỗ hai anh em cùng với Nakajima, Chihiro đã khẳng định sẽ không đến vì Chii đã nói quá thẳng chừng nhưng không đến nỗi cay đắng mà còn nhẹ nhàng.

Chihiro đến để hỏi việc có nên đi Paris cũng như việc tình cảm của hai người đã tiến triển như thế nào thì Chii cho biết cả hai người không thể tách rời nhau vì Nakajima đã vừa yêu Chihiro vừa lệ thuộc. Cả hai người nên đi. Đó là lời khuyên của Chii. Rồi Chii cho Chihiro biết về khung cảnh của Nakajima khi ở Paris, Chihiro thấy Nakajima đi đến một cây thông, rồi lấy ôm đồ nướng vào nách và ngủ tại đó, Chihiro hét lên đừng ngủ tại đó và rồi Chihiro mở ra là dàn nước mắt. Chihiro biết bản thân đã quyết định đi hay ở lại rồi.

Chihiro trông thấy ảnh mẹ của hai anh em Chii và Mino rồi nhận ra rằng quá khứ của Nakajima kể từ đó. Chihiro nói chuyện với Mino với sự nhận thức về Hồ, tĩnh lặng và đôi khi là động trên bề mặt của nó

Chihiro trở về, với tiếng động thật khác, Nakajima đã nhận ra sự khác biệt trên nét mặt cũng như tiếng động. Nakajima hỏi Chihiro là mối quan hệ ấy kết thúc rồi phải không? Chihiro bảo không phải và đặt bàn tay của Nakajima lên trên ngực.

Rồi Nakajima yêu cầu đến bức tranh tường của Chihiro trong buổi tối, và kể quá khứ cho Chihiro. Và Chihiro đã biết vì sao Nakajima đã trở thành như thế và trốn thoát ra sao, cũng chính vì thế Chihiro quyết định gắn bó lâu dài với Nakajima.

Văn phong

Vấn đề trọng tâm của câu chuyện Hồ chỉ kể về mặt nước giữa hai tâm hồn là Nakajima và Chihiro, giữa hai cá thể chưa bao giờ kể ra nỗi đau cho nhau đến khi thật sự đúng vào thời điểm. Có thể chúng ta khó có thể chấp nhận văn phòng nhẹ nhàng về nỗi đau của tác giả Banana Yoshimoto nhưng có lẽ đó là đặc trưng  của cô, có thể cô là người duy nhất nói về nỗi đau theo cách thức rất nhẹ nhàng mà lôi cuốn theo từng con chữ, tuy nhiên không hẳn ai cũng có thể cảm thụ được cái lối viết ấy.

Bản thân mình phải bỏ dở rất nhiều lần cho đến khi đọc hết tác phẩm, bởi bản thân mình không thể tiếp thu được cái sự nhẹ nhàng đang diễn tả về nỗi đau, có thể nỗi đau của mình đang gào thét và không thể chấp nhận nó đến một cách tự nhiên, nhẹ nhàng hầu trong lối bút pháp của Banana Yoshimoto.

Review

Thật sự mình cũng không thể nói ra về việc gì để có thể diễn tả lại cảm xúc khi đã nhiều lần bỏ dở quyển sách Hồ, không phải mình chê Hồ là một câu chuyện dở tệ, mà bởi bản thân mình khó tiếp thu nổi cái văn phòng nhẹ nhàng như ở trên mình đã nói, nó đến quá nhẹ nhàng và đi cũng nhẹ nhàng nốt.

Ở cuối truyện, Nakajima và Chihiro nói với nhau về việc chuyến đi Paris, và Chihiro nói Nakajima hãy đi trước còn Chihiro ở lại để giải quyết một số chuyện, đó là một thứ dở dang mà tác giả Banana đã làm hầu hết các câu chuyện của cô. 

Dở dang một cách chủ ý, hay nói cách khác là cô muốn người đọc quyết định cho cả nhân vật mình đã theo dõi, bởi nếu như, tác giả Banana quyết định cái kết cục của nhân vật đó, như hai con người có nỗi đau có kết thúc bi thảm thì chẳng khác nào cái văn phong của Banana đã đi vào ngõ cục của văn học.

Mino và Nakajima nói chuyện với nhau ở bậc thềm, về Hồ, nói về hồ cũng có nghĩa là nói về cuộc sống của hai anh em họ, bản thân họ giống như nước, không ồn ào, chậm rãi, nhẹ nhàng và nỗi đau chìm trong tâm hồn chưa bao giờ nói ra hết. 

Họ chỉ cần một khoảng tiền tối thiểu để trang trải thức ăn, còn lại họ chỉ cần ngưng đọng hoặc chậm rãi như bờ Hồ là được, chẳng cần gì cả, đó không khác gì về sự sống ẩn dật của các tu sĩ, hoặc chạy trốn khỏi việc đời luôn là nơi náo nhiệt cũng như không thể thích ứng được sau khi mẹ họ đã chết và hội bí ẩn được giải tán. Hình như sau cái vụ hội bí ẩn ấy đã đem lại cho họ tổn thương, như kiểu một con người bị chấn thương tâm lý khi xã hội đã đem sự tổn vô hình rồi họ bắt buộc trở thành con người như thế.

Tóm lại, mọi thứ êm đềm như các tác phẩm khác của Banana Yoshimoto, cũng giống như Kitchen, rồi cái nỗi đau ấy cũng qua đi mặc cho mọi sự sóng gió ập tới, cho tới lúc nào đó, như Banana Yoshimoto đã miêu tả các nhân vật của cô, là dần sẽ phai mờ, chỉ còn lại là ký ức và một chút cảm giác nhói đau trong tâm hồn. 

Nhẹ nhàng đến tận cùng, nỗi đau tận cùng cũng biến thành sự tĩnh lặng của Hồ, tác giả Banana Yoshimoto truyền đạt chỉ có thế, thế nhưng không hẳn ai cũng thấu hiểu được và có thể đọc cho tới cùng của quyển truyện (hoặc chỉ có mình đọc bỏ dở?).

Tính cách nhân vật

Với Chihiro là một người con ngoài dã thú nên cái cảm giác không danh chính ngôn thuận rất khác so với đứa trẻ khác, đặc biệt lại là con của một người mẹ làm tú bà và một gia đình danh giá của vùng quê tạo ra sự mâu thuẫn trong chính tâm hồn của cô cũng như nỗi đau mất mẹ. Chihiro đã nói, không muốn quay về vùng quê ấy, vốn không bao giờ nhận diện đứa con dã thú như cô, và cô muốn cắt đứt với bố sau khi mẹ mất hoặc từ nhỏ cô đã nhận thức sự hiện diện ngoài dã thú ấy. Chihiro có thể may mắn hơn những người khác về tiền bạc và có sự hạnh phúc của bố lẫn mẹ nhưng cái sự hạnh phúc ấy không được mọi người công nhận và xã hội chấp nhận, Chihiro lớn lên và muốn chạy thoát khỏi cái nơi chốn không hề chấp nhận cô nhưng cũng là lúc mẹ cô mất thì cô nhận ra chính kỷ niệm ở quê là ngày hạnh phúc nhất, nhưng liệu cái hạnh phúc ngoài luồng định kiến xã hội có kết thúc tốt đẹp hay không?

Chính bố cô đã nói bố cô cũng sợ cô cắt đứt hết mọi liên lạc và thay đổi họ tên để không còn dính dáng gì tới ông, ông làm mọi cách để níu kéo mối quan hệ của đứa con chỉ để nó không từ mặt hoặc bỏ rơi ông kể từ khi vợ ông mất. Ông đã gửi số tiền trong tài khoản của con gái, gửi các món hàng qua bưu điện, chỉ mong muốn cuối cùng là đứa con gái dã thú ấy nhớ ông và không bỏ rơi ông. Hoặc người yêu của đứa con gái phải do ông đánh giá mới có thể làm chính người yêu của Chihiro. Ông là sự đại diện cho những con người thế hệ cũ bị các luật lệ và tư duy kiềm hãm nên không thể đến với hạnh phúc của mình

Nakajima là nhân vật đại diện cho quá khứ tăm tối mà người ta đã muốn che giấu, hoặc sợ hãi trước những lòng dạ của người khác có chấp nhận anh như vậy hay không? Khi hai người lo dọn dẹp mà không nói gì sau khi Chihiro biết được quá khứ, rồi Nakajima hỏi Chihiro là chúng ta kết thúc rồi phải không? Câu hỏi ấy ám ảnh mình, bởi bản thân mình cũng chính là phần nào đó giống như anh ta, muốn che giấu, sợ hãi đối phương – người yêu – biết được quá khứ ấy mà che giấu ngày nào hay ngày đó, đê rồi một ngày kia người ta biết được và hỏi câu chúng ta chấm dứt rồi hả thì quả thực rất xót xa.

Mino là biểu tượng tính cách của Hồ, sống như trẻ con, nhưng trong thâm chưa bao giờ muốn thổ lộ tâm tư trước người đời. Mino thổ lộ ít nhiều với Chihiro chỉ là Chihiro thân thiết với Nakajima. Mino như một con người ẩn dật của các vị tu sĩ, lánh đời, chẳng còn thú vui gì khi ở một mình là đã hạnh phúc.

Chii là nhân vật của một con người phi phàm nhưng không may số phận đã làm cô phải liệt, sống trong giấc mơ, nhưng ít ra cô cũng có người anh để chăm sóc, nhưng nhờ vả người khác quả thực cũng không phải là loại hạnh phúc.

Mẹ của Chihiro là một người đối với người đời là mạnh mẽ, nhưng trong giấc mơ của Chihiro lại là một con người yếu đuối chỉ cần gió thổi là bay. Không ít những người mẹ của chúng ta giống như mẹ của Chihiro, luôn tỏ ra mạnh mẽ dù có đức ông chồng giàu có nhưng đó chỉ là cái cớ để có sự quan tâm của người chồng và con cái cũng như không muốn người ta nhìn thấy bản chất yếu đuổi.

Tóm lại

Câu chuyện Hồ không hẳn là vĩ đại, cũng không hẳn lại quá hay với đại trà, tác giả Banana Yoshimoto đánh vào một nhóm người có sự tổn thương nhất định và một loại văn học nào đó, với văn phong và tạo hình nhân vật hoàn toàn khác. 

Vô hình chung, cuộc đời các nhân vật chỉ toàn chứa đựng cảm xúc buồn không được vừa lòng với đa số độc giả, vì vậy sẽ làm khó với các bạn muốn độc trong sáng – thực ra là văn phong của Banana Yoshimoto không đến nỗi u ám mà u ám theo kiểu trong sáng và không nặng nề.

Nói chung, mình viết dài dòng cũng chỉ là phân tích ít nhiều về nội dung để chúng ta hiểu rõ nhưng có thể cũng chẳng tới đâu khi chúng ta chính là nhân vật trong câu chuyện mới là người có thể phân tích rõ nét nhất.