Những Ngọn Nến Cháy Tàn

Là cuốn tiểu thuyết rất mỏng, chỉ hơn 200 trang và nội dung cũng rất đơn giản. Henrik và Conrad là hai người bạn chơi thân với nhau từ hồi bé. Cá tính trái ngược nhau nhưng cả hai thân thiết đến độ không ai có thể xen vào giữa, không ai có thể chia tách hai người.

Tình bạn thân thiết, keo sơn gắn bó tưởng chừng như tồn tại đến muôn đời, muôn kiếp cuối cùng đã tan vỡ. Mối quan hệ sứt mẻ, phá vỡ tình bạn, tình yêu, tình vợ chồng của ba con người: Conrad, Henrik và Kristina vợ của Henrik, đẩy cả ba người chìm sâu vào đau khổ, vào uất hận, vào căm thù suốt bốn mươi mốt năm.

Sau hai cuộc Thế Chiến cuối cùng 41 năm sau, Henrik và Conrad gặp lại nhau khi cả hai đều đã hơn 70 tuổi. Henrik quay về với Conrad sau quãng thời gian trốn chạy số phận, trốn chạy khỏi người bạn thân thiết suốt mấy chục năm. Hai ông già ở tuổi xế chiều, mắt mờ chân mỏi ngồi bên nhau ôn lại chuyện xưa, ôn lại những đau khổ, hận thù họ đã gây ra cho nhau.

Gần như suốt cả buổi gặp gỡ chỉ mình Henrik nói, ông thuật lại tình bạn của hai người, thuật lại cái buổi đi săn định mệnh ấy, thuật lại khúc quanh định mệnh nghiệt ngã đặt dấu chấm hết cho tình bạn của họ, cho tình yêu của Henrik dành cho Kristina.

41 năm sau, vẫn căn phòng ấy, vẫn bàn ăn đấy thuở ba người vẫn còn ngồi bên nhau nhưng giờ đây một người đã khuất núi, bên những ngọn nến cháy tàn chỉ còn hai mái đầu bạc trắng, liệu họ có vứt bỏ hận thù, uất hận, căm ghét để dành cho nhau sự thanh thản lúc cuối đời?

Nội dung truyện chỉ có thế.

Gần như quá nửa truyện chỉ là phần độc thoại của Henrik, và Conrad chỉ ngồi nghê, thi thoảng đệm vài câu. Tựa như ông là bị cáo đang nghe thẩm phán đọc lời tuyên án. Những Ngọn Nến Cháy Tàn là một tác phẩm cực kỳ khó review vì thật ra nó chẳng có gì nhưng lại nói lên rất nhiều điều.

Tuy nhiên không dễ viết ra những điều ấy trong bài review, vì nội dung quá ít nhưng lại rất quan trọng nếu viết không khéo sẽ thành spoil hết. Trong tình bạn của Henrik và Conrad, bước ngoặt tất cả chỉ xảy ra trong một buổi đi săn. Kể từ đó tình bạn giữa hai người đã không còn.

Tuy nhiên, truyện không vì thế mà nhàm chám. Márai Sansdor với biệt tài dẫn truyện tài hoa của ông khiến ta cứ thế bị cuốn hút vào những phút độc thoại miên man của Henrik mà không dứt ra được. Lời văn quá mượt mà, lồng ghép nhiều triết lý cuộc sống về tình bạn, tình yêu, sự phản trắc, về những âm mưu, về những lời dối trá, về thù hận và thứ tha….

Càng đọc những bí mật chia rẽ tình bạn giữa Henrik với Conrad dần dần lộ ra. Kết truyện là một hình ảnh rất đẹp của lòng vị tha, bao dung. Những Ngọn Nến Cháy Tàn là cuốn tiểu thuyết với rất nhiều mâu thuẫn.

Nó là tiểu thuyết mà ta tưởng như đang đọc truyện ngắn, chỉ là độc thoại nhưng đọc không hề mệt mỏi, nội dung chẳng có gì đao to búa lớn, chẳng có săn đuổi hay bắn giết gì nhưng lại nói lên rất nhiều điều về những giá trị trong cuộc đời, giá trị của tình bạn, của tình yêu vợ chồng, của tha thứ, của việc sống trên cõi đời này.

Người ta có thể vì những hận thù, vì những câu hỏi chưa được trả lời mà có thể sống đến 41 năm, sống qua những bom đạn, sống qua hai cuộc Thế Chiến, sống qua những dằn vặt, những khổ đau khi tự vấn lương tâm để rồi tất cả bung hết ra trong buổi gặp mặt cuối cùng.

Ngăn cách giữa họ là hố sâu của hận thù, của căm hận, của ghen tuông và người phụ nữ duy nhất trong cuộc đời họ, Kristina. Cái tam giác này đã tạo nên một tuyệt tác của độc thoại, tuyệt tác của tình bạn, ngắn nhưng tinh tế. Tác phẩm còn tuyệt vời hơn nữa khi được dịch giả Giáp Văn Chung chuyển ngữ đầy mượt mà.

Bài viết review của tác giả: Quang Huy Nguyễn

Thị Trấn Buồn Tênh